به نقل از «الف»

به بهانه‌ی دیدار از خانه‌ی فرهنگ صدوق قدر مجموعه‌ی گل مرغ سحر داند و بس

تاریخ انتشار: ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۳۰۹۹۶

چهارشنبه ، هجدهم اردیبهشت ۹۸، میهمان خانه‌ی فرهنگ صدوق در محل خانه‌ی قدیمی و بازسازی شده‌ی شهید محمد صدوق در شهر یزد بودم.

پیش از این، با خانه‌های قدیمی یزد که بازسازی شده‌اند آشنایی داشتم. خانه‌هایی با یک حیاطِ مرکزی و حوض آبی در وسط حیاط و باغچه‌های کوچکی که درختان کم‌آب‌بری مانند انار و انجیر و انگور در آن‌ها کاشته شده و موجب رطوبت و خنکی فضای خانه می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 دورتادور حیاط، اتاق‌هایی مناسب تابستان‌ و اتاق‌هایی هم مناسب پاییز و زمستان قرار دارد. دالان‌ها، هشتی‌ها و دیوارهای بلند، فضای خانه را به طور کامل از بیرون جدا می‌کند.

 اتاق‌های سه‌دری و پنج‌دری معمولا با پنجره‌های چوبیِ تمام قد و شیشه‌های رنگی همراه هستند که همگی از مصالح بومی و سازگار با اقلیم ساخته می‌شدند، همچنین هر خانه ایوان و صفه‌ای بزرگ برای همنشینی‌های عصرانه و شبانه داشت.

در این معماری اغلب آینه‌کاری در داخل اتاق‌ها و گچ‌‌بری بر روی ستون‌های حیاط هم دیده می‌شد. در خانه‌ی شهید صدوق بر روی ستون‌های حیاط، یک در میان، نقش سرو و گل و مرغی را به صورت گچ‌بری شده دیدم که یک ویژگی متمایز از دیگر طرح‌هایی داشت که تا به حال دیده بودم.

مایلم پیش از بیان این ویژگیِ متمایز اندکی از طرح سرو و گل و مرغ در هنر و معماریِ ایرانی بگویم.

هنرمند و معمار ایرانی سخن گفتن با زبان رمز را به عنوان واسطه‌ای برای بیان حقایق متعالی برگزیده و سعی در ایجاد تصوری روحانی از عالم بالا در زندگی روزمره انسان دارد.

 او در هر لحظه در حال فراخوانی خیال به باغ ملکوت و عالم قدس و یادآوری فراغی است که از آن خلد برین رخ داده است.

در این یادآوری، سه عنصرِ سرو و گل و مرغ از خیال‌انگیزترین اجزای باغ ملکوتِ هنرمند و معمار ایرانی هستند. گل مقام جمال و معشوق دارد و مرغ مقام عاشق. مرغ در جوار گل نشسته و به راز و نیاز و اظهار سرمستی از این وصال مشغول است.

فکر بلبل همه آن است که گل شد یارش
گل در اندیشه که چون عشوه کند در کارش

از طرفی سرو، درخت خیال‌انگیز و رازآمیزِ ایرانی همچون شعله‌ای فروزان و جاودان نماد جاودانگی، پایداری، سرسبزی، برکت، تقارن، انعطاف‌پذیری، فروتنی و زیبایی و لطافت است که در باغ بهشت هنر ایرانی حضوری ثابت دارد.

گل و مرغ و سرو سه عنصر برآمده از طبیعت هستند که دستمایه‌ی کارگاه خیال هنرمندِ غایت‌اندیش ایرانی شده و در فضایی متفاوت از جهان‌بینیِ شرقی و غربی به تصویر کشیده می‌شوند.

در نگاه هنرمند ایرانی بر خلاف انسان شرقی طبیعت بکر و خالص نبوده و برخلاف نگاه غربی طبیعت به بند کشیده و مقهور نیست.

نسبت هنرمند ایرانی نه در طبیعت است و نه بر طبیعت، هنرمند ایرانی در راستای جهان‌بینیِ خود با طبیعت است.

با در نظر گرفتن این ویژگیِ هنرمندان سرزمینِ میانه‌‌ی عالم، بازگردیم به بیان ویژگیِ متمایز سرو و گل و مرغ ستون‌های خانه‌ی فرهنگ صدوق.

بر سر سرو و گل و مرغ ستون‌های ‌خانه‌ی فرهنگ دو مرغ نشسته بودند که درون هرکدام نوشته شده بود "وا‌حسینا" ، "واشهیدا".

این گچ‌بری تابلویی بود از زیست جهان انسان سنتی ایرانی. تابلویی که نشان‌دهنده‌ی توجه همزمان و به‌هم‌پیوستگی نگاه به طبیعت، عالم قدس و محبت به خاندان اهل بیت عصمت و طهارت بویژه حضرت حسین(علیه السلام) در نظام فکری و معنایی انسان ایرانی است.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۳۰۹۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر فرهنگ درگذشت یکی از بزرگان موسیقی کشور را تسلیت گفت

به گزارش صدای ایران از ایرنا از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در متن پیام محمدمهدی اسماعیلی آمده است: در نهایت تاسف و تاثر خبر درگذشت زنده یاد از بزرگان موسیقی در خراسان شمالی را دریافت کردم شادروان حاج عیسی قلی‌پور که نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران در پرونده داشت، سینه‌اش لبریز از روایات، حکایات و اشعاری بود که زلالی مذهب، عشق، عرفان، حماسه و احساس را تجلی می‌بخشید.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت: دیدار با این هنرمند فقید و شنیدن هنر روح بخش او از بیادماندنی‌ترین خاطرات اینجانب در سفر به خراسان شمالی است.

وی اضافه کرد: اینجانب ضمن نکوداشت نام و یاد این هنرمند فقید، ضایعه درگذشت ایشان را به جامعه هنری ایران اسلامی، هنرمندان خراسان شمالی، خانواده آن مرحوم تسلیت عرض نموده و غفران و رحمت الهی را برای او از درگاه خداوند رحمان مسئلت می‌نمایم.

استاد عیسی قلی پور مشهور به عیسی بخشی، هنرمند موسیقی مقامی و از آخرین بازماندگان بخشی‌های کرمانج شمال خراسان جمعه- ۱۴ اردیبهشت‌ماه- پس از تحمل یک دوره بیماری سرطان در بجنورد دارفانی را وداع گفت.

قلی پور خواننده گویش‌های ترکی بجنوردی، کرمانجی، فارسی و ترکمنی، بیش از شصت سال خنیاگر نغمه‌های مختلف خراسانی و آیین‌های مذهبی منطقه شمال خراسان بود. وی در جشنواره‌های متعددی شرکت کرد و کسب مدال و دیپلم افتخار در چهارمین جشنواره موسیقی فجر با گویش کرمانجی از افتخارات این هنرمند فقید است.

این هنرمند گواهینامه درجه یک هنری را سال ۱۳۹۵ از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی دریافت کرد و سال ۱۳۹۸ اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان شمالی نخستین کاشی ماندگار در بجنورد را بر سردر منزل عیسی قلی پور نصب کرد.